Publiczny dostęp do defibrylacji to program globalny, wskazujący konieczność zagęszczania sieci dostępnych powszechnie defibrylatorów AED jako czynnika istotnie wpływającego na przeżywalność nagłego zatrzymania krążenia poza szpitalem. Warto wiedzieć, że dotyka ono rocznie 0,1% populacji, co przy 7 miliardach ludzi wynosi 70 milionów osób (ok. 40 tysięcy osób w samej Polsce). Przy przeżywalności znacznie poniżej 10% i danych wskazujących, że szybka pomoc może nawet kilkunastokrotnie zwiększyć szanse na przeżycie, jest po co i nad czym pracować. Wytyczne Rady Resuscytacji z 2015 roku wyraźnie mówią, że wskazane jest aby defibrylator AED znajdował się w zasięgu umożliwiającym dostarczenie go do poszkodowanego w mniej niż 3 minuty. Kierując się tym, zachęcamy lokalne społeczności związane z ratowaniem życia lub o pokrewnym – prospołecznym nastawieniu, do inwestowania w umieszczanie takich urządzeń w lokalnej infrastrukturze. Nie jest to ani bardzo drogie, ani skomplikowane. Doskonałym narzędziem do prowadzenia takich inicjatyw, wpływających na jakość życia mieszkańców, są budżety partycypacyjne (zwane obywatelskimi).
W efekcie wykorzystania tej metody finansowania zainstalowaliśmy kilkanaście defibrylatorów w Białymstoku w 2017 roku, a rok później w powiecie Kluczborskim (woj. Opolskie) dzięki budżetowi obywatelskiemu wyposażono w AED niemal 40 zespołów strażackich. Nieraz do tak szczytnej inicjatywy jak poprawa bezpieczeństwa lokalnej społeczności znaleźć można silnego partnera, który pomoże zorganizować zakup sprzętu. Stargard w porozumieniu z Fundacją Z NAMI Bezpieczniej zainstalował w ostatnich latach przeszło 30 AED w przestrzeni publicznej. Niejednokrotnie pieniądze na zakup wykłada samo miasto. Tak właśnie było, gdy zamontowaliśmy prawie 80 defibrylatorów w autobusach w Zielonej Górze w 2018 roku. Są już pierwsze efekty – w kwietniu 2019 roku uratowano przy użyciu jednego z tych AED życie 39-letniego mężczyzny! Może być coś bardziej motywującego do dalszych działań?
Jeden z takich projektów rozpoczęliśmy też w 2017 roku w Gdańsku. Realizując zamówienie Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego (WBiZK), którego Dyrektor dążył do rozmieszczenia w Gdańsku sieci defibrylatorów, podpisaliśmy umowę na instalację sieci AED w tkance miejskiej. Umowa ta zakładała kompleksową, wieloletnią obsługę urządzeń. Przygotowując się do jej realizacji wykonaliśmy szereg konsultacji z lokalnymi ratownikami medycznymi i instruktorami pierwszej pomocy, łącząc ich doświadczenia miejscowe z naszym know-how w dziedzinie PAD (publicznego dostępu do defibrylacji). Wychodząc naprzeciw wszystkim oczekiwaniom, przygotowaliśmy zamówione w przetargu 10 defibrylatorów z całym oprzyrządowaniem pozwalającym na ich instalację na zewnątrz – tak by były realnie dostępne dla każdego przez całą dobę. Jednym z elementów wspomnianego oprzyrządowania był system zdalnego zarządzania umożliwiający stały podgląd statusu poszczególnych urządzeń. Dostęp do monitoringu otrzymało Centrum Zarządzania WBiZK, którego operatorzy informowani są o poprawności działania urządzenia, jak również o jego ewentualnym użyciu, a nawet o otwarciu kapsuły, w której AED jest przechowywany. W ramach projektu, poza dostarczeniem i montażem AED w gablotach, wykonaliśmy szkolenia z ich użycia dla wskazanych grup, które mogą stanowić pierwszą linię pomocy w danych lokalizacjach. Współpraca była na tyle owocna, że podjęto decyzję o kontynuowaniu projektu, który stale się rozwija i trwa do dziś. WBiZK w niedługim czasie rozbudowało system o kolejne kilkadziesiąt defibrylatorów i planuje kontynuować dalsze poszerzanie go o nowe lokalizacje. Na przestrzeni tego czasu zmieniały się sposoby finansowania urządzeń. Miasto rozbudowywało sieć dostępnych publicznie AED finansując je ze swojego budżetu, ale również przy wsparciu fundacji (Fundacja Ratuj Życie przekazała miastu 6 kolejnych defibrylatorów), a docelowy plan WBiZK zakłada objęcie patronatem i włączenie do systemu wszystkich defibrylatorów dostępnych publicznie w Gdańsku, niezależnie od tego czy zostały one zakupione przez nich, czy pochodzą z innych inicjatyw.
Jesteśmy dumni, że możemy uczestniczyć w takich projektach, bo są one kwintesencją tego co motywuje nas do działania – realnie przyczyniają się do budowania systemu pozwalającego na publiczny dostęp do wczesnej defibrylacji i budują w społeczeństwie świadomość tego, jak istotne jest niesienie pomocy drugiemu człowiekowi. Liczy się każde życie i o każde należy walczyć. Gdańsk walczy, a my jesteśmy z nimi!